آشنایی با جنبه های مختلف آینده اینترنت نسل سوم (وب 0‚3)

وب 3 با محوریت اینترنت غیر متمرکز، انقلابی در دنیای وب به وجود خواهد آورد. در وب 3 کاربران کنترل کامل اطلاعات خود را در دست خواهند گرفت. شاید درباره‌ی وب 3.0 و تأثیر آن بر تحول اینترنت شنیده‌اید. وب 3 الگوی جدیدی برای تعامل با وب است که تغییرات بنیادی در توسعه‌ و ساخت وب‌سایت‌ها به دنبال خواهد داشت. به بیان ساده‌تر، وب‌ 3 را می‌توان فاز جدید تکامل اینترنت در نظر گرفت. دانشمندان کامپیوتر و کارشناسان اینترنت معتقدند تغییرات وب 3.0 باعث هوشمندتر شدن اینترنت و ساده‌تر شدن زندگی خواهد شد. برای درک این تغییر الگو در ابتدا نگاهی به تکامل اینترنت می‌اندازیم. وب 3 گامی جدیدی در تکامل اینترنت است که هدایت و کنترل وب را در دستان کاربر قرار می‌دهد. این تمایز به واسطه‌ی فناوری‌های جدیدی مثل بلاک چین حاصل می‌شود که عملکرد شبکه به عنوان سیستمی نظیر به نظیر (P2P) را میسر می‌سازد. پیشرفت‌های حاصل‌شده به لطف بیت‌کوین و اتریوم و دیگر اپلیکیشن‌های مبتنی بر بلاک چین نشان می‌دهند کاربران می‌توانند وارد تراکنش‌های P2P شوند، پروژه‌هایی در مقیاس جهانی توسعه بدهند و حریم خصوصی خود را به‌طور کامل کنترل کنند. در وب 3، شرکت‌های کلان‌داده و غول‌های فناوری دیگر نمی‌توانند با داده‌های خصوصی کاربران تجارت کنند یا منابع اطلاعاتی را به انحصار خود دربیاورند.

وب 1

تصور اینترنت بدون گوگل، فیسبوک یا استوری‌های اینستاگرام برای نسل جوان‌تر دشوار است؛ اما عصر کلاسیک اینترنت به همین صورت شروع شد و از اواسط دهه‌ی 90 تا اوایل 2000 ادامه داشت. در آن زمان کاربرها نمی‌توانستند تصاویر خود را به اشتراک بگذارند. عصر وب 1 زمانی بود که اغلب وب‌سایت‌ها به فرمت «فقط خواندنی» (read-only) بودند و کاربرها نمی‌توانستند محتوایی بارگذاری کنند یا کامنتی بگذارند. مفهوم استریم ویدئو هم وجود نداشت.



وب 2

در اوایل دهه‌ی 2000 اینترنت در نقطه‌ای تاریخی قرار داشت. با ظهور شبکه‌های اجتماعی مردم توانستند تجربه‌‌ای فراگیر در نت داشته باشند. به لطف وب 2 افراد توانستند تصاویر خود را بارگذاری کنند یا محتوای ویدئویی را در یوتیوب استریم کنند. اشتراک‌گذاری به ترندی جهانی تبدیل شد. بازی‌های آنلاین امکان تعامل چند بازیکن را فراهم کردند. فیسبوک به ارتباط بیشتر افراد کمک کرد و اینستاگرام امکان بارگذاری تصاویر از تلفن هوشمند را فراهم کرد.

وب 3

وب سه به عنوان سومین و جدیدترین فاز تکامل اینترنت شناخته می‌شوند. به بیان ساده، سه فاز وب را می‌توان به این صورت خلاصه کرد: وب 1: استاتیک، وب 2: داینامیک، وب 3: غیر متمرکز. وب 3 گذار از وب داینامیک به وب غیر متمرکز است. در وب 3 داده‌ها تحت مالکیت موجودیت‌ها یا سازمان‌های متمرکز قرار ندارند. علاوه بر این وب 3 متمرکز بر بهبود قابلیت‌های بک اند است. یکی از امکانات عصر وب 3 ظهور dApp یا اپلیکیشن‌ غیر متمرکز (decentralized applications) است.



وب 3 چگونه کار می‌کند؟

احتمالا هنگام خرید آنلاین با پیشنهاد خرید محصولات مشابه روبه‌رو شده‌اید. در این موقعیت وب‌سایت از رفتار مشتری می‌آموزد و پیشنهادهایی بر همان اساس به او نشان می‌دهد. وب 3 هم از مکانیزم‌های یادگیری و اپلیکیشن‌های مشابهی به شیوه‌ای پالایش‌شده استفاده می‌کند. به بیان ساده، اینترنت از رفتار شما می‌آموزد و با پیشنهادها محتوایی متناسب با نیازها، جستجوها و فعالیت‌هایتان به شما پاداش می‌دهد. کاربرد وسیع فریم‌ورک‌های P2P یکی از شاخصه‌هایی اصلی است که وب 3 را از نسخه‌ی قدیمی‌تر آن یعنی وب 2 متمایز می‌کند. این جنبه شامل تمام کاربردهای اینترنت می‌شود. برای مثال:
به جای استفاده از گوگل درایو یا دراپ‌باکس برای ذخیره‌سازی، توزیع و اشتراک‌گذاری فایل‌ها از سرویس‌هایی مثل Storj ،Siacoin ،Filecoin یا IPFS استفاده خواهید کرد. همچنین ممکن است به جای برقراری ارتباط از طریق واتساپ، زوم یا اسکایپ از پلتفرم‌هایی مثل‌ Status استفاده کنید.
فیسبوک و توییتر به نظر ابدی می‌رسند؛ اما طولی نمی‌کشد که شاهد شکل‌های جدیدی از شبکه‌های اجتماعی مثل Steemit ،Hive یا Alaska خواهیم بود. حتی گوگل کروم هم اولویت جهانی خود را به مرورگرهایی مثل Brave واگذار خواهد کرد که امنیت بیشتری ارائه می‌دهد.
تمام جایگزین‌های سرویس‌های کنونی کنترل کاربر بر داده‌هایش را افزایش خواهند داد و به بهبود پروتکل‌های امنیتی، بی‌نام بودن و پیشگیری از سوءاستفاده‌ی سازمان‌های فناوری از داده‌ها یا کنترل کامل آن‌ها بر اطلاعات یا خدماتی مشخص کمک خواهد کرد.

کاربردهای وب 3

وب 3 این پتانسیل را دارد که ابزارهای بسیار بیشتری را برای کاربران فراهم کند، ابزارهایی فراتر از رسانه‌های اجتماعی، پخش جریانی و خرید آنلاین که اکثر برنامه‌های وب 2.0 در حال حاضر در اختیار کاربران قرار داده است. قابلیت‌هایی مانند وب معنایی، هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی که در هسته وب 3 قرار دارند، این پتانسیل را دارند که کاربردهای نسل سوم وب را در حوزه‌های جدید بسیار افزایش دهند و تعامل با کاربر را بهبود بخشند.

کاربرد دیگر وب 3 در ارزهای دیجیتال

وب 3 قصد ایجاد اینترنت غیرمتمرکز را دارد، لذا بلاکچین که خودش یک سیستم غیرمتمرکز است، می تواند یک انتخاب مناسب برای گسترش وب 3 باشد. اگر قرار باشد که وب 3 به صورت گسترده مورد استفاده قرار گیرد، کاربران به دو دسته تقسیم می شوند. یک دسته با ذخیره کردن اطلاعات، نقش سرور را بر عهده می گیرند و دسته دوم نیز به عنوان مصرف کننده در سیستم فعالیت می کنند. اما خب باید یک سیستم باشد که پاداش ذخیره کردن اطلاعات را از مصرف کنندگان بگیرد و به ذخیره کنندگان بدهد. چه سیستمی بهتر از بلاکچین؟!. پس بلاکچین می تواند نقش سوخت وب 3 را بازی کند.